Trump grozi nałożeniem ogromnych nowych sankcji na Chiny z powodu irańskiej ropy

Nadchodząca administracja Trumpa wydaje się gotowa do zwiększenia presji na relacje gospodarcze między Chinami a Iranem, koncentrując się szczególnie na ograniczeniu eksportu irańskiej ropy do Pekinu jako części szerszej strategii mającej na celu rozwiązanie zarówno nierównowagi handlowej, jak i obaw dotyczących bezpieczeństwa.

Strategiczne ukierunkowanie na szlaki handlu ropą

Eksperci ds. polityki i byli urzędnicy administracji sugerują, że zakłócenie przepływu irańskiej ropy do Chin będzie centralnym elementem podejścia prezydenta-elekta Donalda Trumpa do polityki zagranicznej. Strategia ta ma na celu jednoczesne rozwiązanie wielu priorytetów: zmniejszenie nadwyżki handlowej Chin z USA, ograniczenie zasobów finansowych Iranu oraz demonstrowanie bardziej asertywnej postawy w egzekwowaniu międzynarodowych sankcji.

Chiny stały się głównym nabywcą irańskiego eksportu ropy naftowej, zapewniając Teheranowi kluczową linię życia gospodarczego pomimo międzynarodowych sankcji. Obecne szacunki wskazują, że Iran eksportuje około 1,5 miliona baryłek ropy dziennie, z czego zdecydowana większość trafia do chińskich rafinerii.

Ta relacja handlowa utrzymuje się pomimo istniejących sankcji, ponieważ mechanizmy egzekwowania nie w pełni odstraszyły chińskie podmioty od zakupu irańskiej ropy po obniżonych cenach. Nadchodząca administracja wydaje się zdeterminowana, aby zmienić tę dynamikę poprzez bardziej agresywne działania egzekucyjne.

Kontynuacja i eskalacja polityki zagranicznej

Chociaż ukierunkowanie na handel ropą między Chinami a Iranem stanowi kontynuację niektórych aspektów obecnej polityki zagranicznej, zespół prezydenta-elekta sygnalizował zamiary realizacji tego celu z znacznie większą intensywnością i poprzez wiele kanałów egzekwowania.

Zwiększone skupienie odzwierciedla częste wypowiedzi Trumpa podczas kampanii dotyczące zarówno Chin, jak i Iranu. W trakcie kampanii konsekwentnie krytykował praktyki handlowe Chin, jednocześnie obiecując twardsze podejście do reżimu irańskiego, szczególnie w odniesieniu do jego ambicji nuklearnych i działań regionalnych.

„Iran był bankrutem, kiedy opuszczałem urząd,” stwierdził Trump podczas wydarzenia kampanijnego w październiku. „Teraz to bogaty kraj, ponieważ [obecna administracja] dała im miliardy dolarów i pozwoliła sprzedawać ropę do Chin.”

Ta perspektywa sugeruje, że zakłócenie tego strumienia dochodów będzie postrzegane jako jednoczesne rozwiązanie zarówno problemów gospodarczych, jak i bezpieczeństwa, co czyni go atrakcyjnym celem politycznym dla nadchodzącej administracji.

Mechanizmy wdrażania i wyzwania

Analitycy polityczni zidentyfikowali kilka potencjalnych mechanizmów, za pomocą których administracja może realizować ten cel. Sankcje wtórne wobec chińskich instytucji finansowych przetwarzających transakcje irańskiej ropy mogą skutecznie ograniczyć handel poprzez ograniczenie kanałów płatności. Podobnie, ukierunkowanie na firmy transportowe i ubezpieczeniowe zaangażowane w przewóz irańskiej ropy może zwiększyć ryzyko operacyjne i koszty.

Administracja mogłaby również wykorzystać proponowane podwyżki ceł na chińskie towary jako dźwignię do negocjacji redukcji zakupów irańskiej ropy. Z Trumpem proponującym szerokie cła na chiński import, potencjalnie sięgające 60% na niektóre kategorie, ta presja ekonomiczna mogłaby być wyraźnie powiązana z współpracą w zakresie sankcji irańskich.

Jednak te podejścia napotykają znaczące wyzwania wdrożeniowe. Chiny opracowały zaawansowane metody ukrywania transakcji irańskiej ropy, w tym transfery z statku na statek, wyłączone systemy śledzenia i złożone struktury korporacyjne mające na celu ochronę podmiotów przed narażeniem na sankcje.

Dodatkowo, Chiny mogą postrzegać bezpieczeństwo energetyczne jako nienegocjowalny interes narodowy, co sprawia, że ustępstwa w zakresie zakupów irańskiej ropy są politycznie trudne, niezależnie od presji ekonomicznej wywieranej poprzez cła lub inne środki.

Implikacje rynkowe i regionalne

Analitycy rynku energii zauważają, że każda udana próba znaczącego zmniejszenia eksportu irańskiego miałaby zauważalne implikacje dla globalnych cen ropy. Usunięcie znacznej ilości irańskiej ropy z rynku mogłoby stworzyć presję na wzrost cen, potencjalnie niwelując niektóre korzyści ekonomiczne poszukiwane w ramach szerszej agendy handlowej.

Dynamika bezpieczeństwa regionalnego również mogłaby zostać dotknięta, ponieważ zmniejszone dochody z ropy mogłyby wpłynąć na zdolność Iranu do finansowania grup proxy i operacji wojskowych na Bliskim Wschodzie. Jednak ten potencjalny zysk musiałby być zważony przeciwko ryzyku zwiększenia poczucia izolacji gospodarczej Iranu, co mogłoby prowadzić do bardziej konfrontacyjnych polityk.

Podejście to ryzykuje również dalsze cementowanie strategicznego partnerstwa między Pekinem a Teheranem. W obliczu wspólnej presji ze strony Waszyngtonu, oba kraje mogą pogłębić swoją współpracę poza relacje handlowe w bardziej kompleksowe dostosowanie strategiczne, co może skomplikować inne cele polityki zagranicznej USA zarówno na Bliskim Wschodzie, jak i w regionie Indo-Pacyfiku.

Krajowe względy ekonomiczne

Kalkulacje administracji muszą również uwzględniać potencjalne krajowe skutki ekonomiczne tych polityk. Wyższe globalne ceny ropy wynikające z ograniczonego eksportu irańskiego mogą przełożyć się na wzrost cen benzyny dla amerykańskich konsumentów, tworząc podatność polityczną.

Podobnie, eskalacja napięć handlowych z Chinami mogłaby prowadzić do działań odwetowych wpływających na amerykańskich eksporterów i potencjalnie zwiększających koszty dla amerykańskich konsumentów poprzez wyższe ceny importu chińskich towarów.

Te krajowe względy mogą ostatecznie wpłynąć na intensywność i czas działań egzekucyjnych przeciwko handlowi ropą między Chinami a Iranem, ponieważ administracja balansuje cele polityki zagranicznej z potencjalnymi konsekwencjami ekonomicznymi w kraju.

W miarę jak planowanie polityki trwa w okresie przejściowym, konkretne mechanizmy i priorytetyzacja tego zagadnienia w ramach szerszej agendy polityki zagranicznej i gospodarczej pozostają przedmiotem aktywnego rozwoju, z istotnymi implikacjami dla międzynarodowych rynków energii, dynamiki bezpieczeństwa regionalnego i relacji USA-Chiny.